سقط جنین، آماری كه ثبت نمی شود

آمار در ایران بیشتر از آن كه جنبه تحقیقاتی داشته باشد جنبه امنیتی دارد. فرقی هم نمی كند آمار قتل و جنایت باشد یا نفوس و مسكن. برای همین هم آمار دقیقی از سقط جنین در ایران نداریم. البته این یك جنبه مساله است، طرف دیگر برای این است كه سقط جنین در كشورمان قانونی نیست و این امر زیرزمینی انجام می شود برای همین در هیچ كجا ثبت نمی شود.

آمار در ایران بیشتر از آن كه جنبه تحقیقاتی داشته باشد جنبه امنیتی دارد. فرقی هم نمی كند آمار قتل و جنایت باشد یا نفوس و مسكن. برای همین هم آمار دقیقی از سقط جنین در ایران نداریم. البته این یك جنبه مساله است، طرف دیگر برای این است كه سقط جنین در كشورمان قانونی نیست و این امر زیرزمینی انجام می شود برای همین در هیچ كجا ثبت نمی شود.

اگر آماری در گزارشی می خوانید حدس و گمان هایی است كه كارشناسان با توجه به نشانه ها اعلام می كنند.

البته بسیاری از سقط ها خودخواسته نیست، برای همین در شمارش می آید. آخرین آماری كه در این زمینه منتشر شده است می گوید هر سال حدود 90 هزار جنین در کشور به‌ صورت قانونی و غیرقانونی سقط می‌شوند؛ یعنی به‌طور متوسط هر روز 221 جنین و هر ساعت 9 جنین.

اما حتی دست پزشکی قانونی نیز از آمار سقط‌ جنین‌ های غیرقانونی خالی است. به گفته رییس پزشکی قانونی منطقه مرکزی تهران، فقط آمار سقط‌ جنین‌ های قانونی و سقط‌ های غیرقانونی که منجر به فوت می‌شوند، در پزشکی قانونی ثبت می‌شود. آمارهای این سازمان نشان می‌دهد در سال 89، 4 هزار و 202 مورد مجوز سقط صادر شده که نسبت به سال پیش از آن 18.8 درصد افزایش داشته است.

این در حالیست كه رشد آمارها در برخی استانها كه سابقه كمی در این رابطه دارند نگران كننده است. برای مثال به گزارش مهر، مدیرکل پزشکی قانونی استان یزد از افزایش 44 درصدی سقط جنین قانونی در این استان خبر داد.

رشد آمار سقط جنین در همه جای دنیا دیده می شود چه كشورهایی كه سقط در آن قانونی است چه كشورهایی كه آن را غیرقانونی می دانند.

جدیدترین اطلاعات شماره‌ انداز جهان نشان می‌دهد در دو ماه گذشته حدود هشت میلیون سقط جنین در جهان رخ داده که حاکی از افزایش 35 درصدی است.

به گزارش مهر، بر اساس شماره‌ انداز سایت های معتبر آماری در ایران و جهان، از 20 مردادماه سال جاری تا 23 مهرماه، آمار سقط جنین در جهان با رشد 35 درصدی از 25 میلیون به 33 میلیون افزایش یافته است. البته باید گفت تنها کشورهایی که آمارهای خود را به صورت آن لاین منتشر می کنند در جمع بندی آمارهای جهان سهیم هستند. این بدین معنی است كه آمارها بسیار بیشتراز این است.

سقط جنین در ایران

یكی از موضوعاتی كه گاهی منجر به سقط جنین می شود، بارداری های ناخواسته است. به گزارش خبرآنلاین اسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه معمولا جنین‌هایی که در مراکز غیرقانونی سقط می‌شوند، حاصل یک بارداری ناخواسته‌اند بنابراین باید از این نوع بارداری پیشگیری کرد، توضیح می‌دهد: بسیاری از این سقط‌ ها با مرگ‌ و میر مادران همراه هستند و عوارض جبران‌ ناپذیری به دنبال دارند، بنابراین زوجین باید از روش‌های پیشگیری از بارداری مطمئن استفاده کنند.

به گفته دکتر مطلق، اگر زوجی تمایلی به بچه‌دار شدن ندارند، باید اطلاعات خود را در مورد روش‌های جلوگیری از بارداری افزایش دهند. دکتر مطلق در مورد برنامه وزارت بهداشت برای مقابله با سقط‌های غیرقانونی که سلامت مادران را به خطر می‌اندازد، فقط به آموزش‌ روش‌های جلوگیری از بارداری اشاره می‌کند.

قانون چه می گوید

به‌طور کلی سقط جنین چهار نوع دارد. سقط جنین عادی یا مرضی که در آن جنین بدون خواسته هر شخصی و به دلیل بیماری مادر یا جنین از بین می‌رود و بدیهی است که حکمی در قانون برای آن معین نشده است، سقط جنین طبی یا درمانی که در آن جنین برای رفع حرج یا بیماری مادر از بین می‌رود و در قانون سقط درمانی سال 1384 مطابق شرایطی قانونی شمرده شده است. سقط جنین ضربه‌ای (بر اثر تصادف و…) که در ماده 715 قانون مجازات اسلامی برای آن حکم صادر شده است و در نهایت سقط جنین عمدی که در هیچ کدام از این مواد سقط جنین توسط مادر ممنوع اعلام نشده و صرفاً در بخش دیات و به طور مشخص در ماده 487 برای سقط جنین دیه قرار داده شده است. این دیه باید به اولیای دم داده شوند که همان ورثه جنین‌اند و در اکثر موارد پدر جنین، تنها ولی دم اوست.

سقط جنین عمدی در ایران قتل محسوب نمی‌شود ولی معاونان سقط جنین در مواد 622 تا 625 قانون مجازات اسلامی مورد اشاره قانون‌گذار قرار گرفته‌اند. سقط جنین زن حامله توسط دیگری، دادن ادویه یا وسایل دیگر برای سقط جنین یا راهنمایی او به این کار و هم چنین معاونت یا مباشرت در سقط جنین توسط طبیب یا ماما ممنوع اعلام شده و برای آن در این مواد مجازات تعیین شده است.

تنها سقط جنین قانونی در ایران سقط جنین براساس قانون سال 1384 است. در سال 1384 لایحه سقط درمانی توسط دولت وقت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد که در نهایت معین شد سقـط درمـانی با تشـخیص قطـعی سـه پزشک متخصص و تأیید پزشکی‌ قانونی مبنی بر بیماری جنین که به علت عقب‌افتادگی یا ناقص‎الخلقه بودن موجب حرج [سختی] مادر است و یا بیماری مادر که با تهدید جانی مادر توأم باشد قبل از ولوج [ورود] روح (چهارماه) با رضایت زن مجاز می‎باشد و مجازات و مسؤولیتی متوجه پزشک مباشر نخواهد بود.

در لایحه جدید قانون مجازات اسلامی نیز ماده 1-316 سقط عمدی جنین حتی پس از دمیده شدن روح در آن قصاص ندارد و متهم محکوم به پرداخت دیه می‌شود و در صورتی که بدون مجوز قانونی باشد، طبق مقررات [قانون تعزیرات] تعزیر می‌شود. این ماده هم تغییری در وضعیت برخورد با ساقط جنین ایجاد نمی‌کند.

این یادداشت صرفاً واقعیت‌های حقوقی و قانونی سقط جنین در ایران را بررسی کرد اما واقعیت‌های فراحقوقی هم هست. یکی از آن‌ها این است که باید وضعیت مادرانی را که جنین خود را سقط می‌کنند بررسی کرد. کسی که جنین حاصل از رابطه‌ی نامشروعش را سقط می‌کند با مادری که از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نکرده است و این کار را می‌‌کند و با کسی که جنین حاصل از تجاوز جنسی به خویش را سقط می‌کند برابرند؟ این‌ها همان ابعاد فراحقوقی است و همین‌ها قانون‌گذاری را سخت می‌کند.